---

In het lage westen van het land is de variabele waterjuffer veel algemener dan de azuurwaterjuffer, in het oosten is het omgekeerd. Wel wordt in onze contreien de azuurwaterjuffer steeds meer gezien. De soorten lijken nogal op elkaar en als ze ergens samen voorkomen is het niet altijd gemakkelijk ze uit elkaar te houden, zeker niet als je alleen van foto's afhankelijk bent.

De jaren dat ik veel in het Flevopark naar libellen keek ben ik eigenlijk nooit een "verdachte" variabele waterjuffer tegengekomen, ik heb er ook niet doelbewust naar gezocht.

In de IVN-tuin had ik niet anders verwacht, maar nu blijken de foto's die ik in 2009 en 2010 heb gemaakt, te wijzen op een gemengde populatie. Reden om er een aparte pagina aan te wijden.  Alle exemplaren waarvan ik een foto heb gemaakt staan op deze pagina, ook de slechte foto's.

Nog aardig om te  vermelden is dat er in het naast de tuin gelegen park Spoorzicht in 2001 al eens een azuurwaterjuffer is aangetroffen.

Kenmerken en verschillen:
De mannetjes van beide soorten zijn blauw/zwart gekleurd. De zwarte vlekken op het achterlijf wijzen aan de zijkanten lijnvormig naar voren. De zwarte vlekken op het achterlijf zijn bij de variabele uitgebreider dan bij de azuur, waardoor de laatste lichter oogt. Op segment S2 heeft de variabele een y- vormige tekening (verbonden met achterrand), de azuur een u-vormige (los van achterrand). De blauwe schouderstreep op het borststuk is vaak onderbroken bij de variabele (uitroepteken), bij de azuur nooit. Bij de variabele komt een lichte vorm -  puellaformis - voor die ook een u-vorm heeft en minder zwart, maar dan meestel wel een uitroepteken op borststuk.
De vrouwtjes zijn lastiger te onderscheiden, over het algemeen zijn de vrouwtjes van de azuur veel donkerder dan die van de variabele. Bij de azuur is het achterlijf meestal helemaal donker gekleurd, terwijl de variabel vaak wel blauw op de basis van de segmenten heeft, maar de azuur kent een lichtere vorm en de variabele een donkerder, om het makkelijk te maken.  Onderscheidend kenmerk is de vorm van het halsschild: de variabele heeft duidelijk drie lobben aan de achterkant ( w-vormig ingesneden) bij de azuur is het slechts zwak golvend in een accoladevorm ingesneden. Dit is helaas vaak niet goed te zien op foto's.

Van de Variabele waterjuffer heb ik in het Flevopark goede foto's waarop de kenmerken duidelijk zichtbaar zijn, wel even bekijken op grote foto:

Variabele waterjuffer - Coenagrion pulchellum in het Flevopark, 9 mei 2007
	<-- man y-vorm op s2, vrij veel zwart op achterlijf, hier is de schouderstreep wel  versmald, maar niet onderbroken vrouw --> blauw op basis achterlijfsegmenten,  midden- lobje van halsschild is te zien
	<--  ei-afzettend tandem de man heeft een duidelijk onderbroken schouderstreep, het zgn. uitroepteken.   vrouw solo ei-afzettend --> hier is het 3-lobbige halsschild goed zichtbaar

top

---

In 2009 heb ik maar van twee mannetjes foto's gemaakt. Omdat het ene exemplaar een duidelijk uitroepteken had, was ik in de veronderstelling dat hier een hele kleine populatie variabele waterjuffers aanwezig was en heb de  foto's van het afwijkende exemplaar niet echt goed bekeken. In 2010 kwam ik meer lichte exemplaren dan duidelijke variabele waterjuffers tegen. De beestjes vliegen helaas in de periode dat er veel werk aan de tuin is, zodat fotograferen er dan nogal eens bij inschiet. Laat staan de rust om echt goede foto's te maken.
 

Azuurwaterjuffer - Coenagrion puella
	man, 10 juni 2009 * u-vormige figuur op s2, los van achterrand * schouderstreep niet onderbroken * s3 t/m s5 met weinig zwart wel had ik liever iets minder zwart op s6 gezien
Variabele waterjuffer - Coenagrion pulchellum
man, 13 juni 2009 dit is een duidelijke variabele waterjuffer: * zwarte figuur op s2 verbonden met achterrand * uitroepteken op borststuk * veel zwart op achterlijf

 

De foto oogst van 2010:

Azuurwaterjuffer - Coenagrion puella
	twee mannen foto's links en rechts van twee verschillende exemplaren 19 mei 2010 exemplaar rechts is nog niet helemaal uitgekleurd. voor beide geldt: * u-vormige figuur op s2, los van achterrand * schouderstreep niet onderbroken * s3 t/m s5 met weinig zwart wel had ik ook hier bij beide liever iets minder zwart op s6 gezien
	twee foto's van één vrouw 19 mei 2010 nb: alleen van de rechter foto is een iets grotere versie beschikbaar omdat ook bij variabele waterjuffers donkere vrouwtjes voorkomen is de vorm van het halsschild belangrijk. Hier lijkt het niet diep ingesneden met drie lobben, maar meer accolade-vormig, zwak golvend.
man, 3 juni 2010 --> een slechte foto, maar toch weer de kenmerken van de azuur zichtbaar, ook heeft s6 hier minder zwart dan op de voorgaande exemplaren
	<-- man, afwijkende tekening op rug, 15 juni 2010 beide foto's links van zelfde exemplaar dit beestje heeft op s4 een grote losse zwarte vlek. verder weer de ononderbroken schouderstreep en u-vorm op s2. ook heeft deze toch wel veel zwart op s6

Variabele waterjuffer - Coenagrion pulchellum
	man, 15 juni 2010 nb: geen grotere versie beschikbaar dit is duidelijk een  variabele waterjuffer: * uitroepteken op borststuk * zwarte figuur op s2 verbonden met achterrand

Op grond van het fotomateriaal lijkt het erop dat we in de tuin vooral azuurwaterjuffers hebben met een enkele variabele waterjuffer ertussen.

top

---